Wakambonzwa here nezve mutemo wezvakatipoteredza. Maitiro ezvemamiriro ekunze hapana chimwe kunze kwekushushikana uye kuvandudzwa kwezvinangwa zvinoshanda kunatsiridza nharaunda pamwe nekuchengetedzwa kwayo Zvinangwa izvi zvinoedza kuchengetedza zviwanikwa kuitira kuti ivandudze mararamiro evanhu nekuunza budiriro mumaguta. Environmental mutemo mutemo unoshanda zvese munharaunda neyakavanzika mabara.
Muchikamu chino tiri kuzokuudza nezvese hunhu, misimboti, uye kubatsira kwechengetedzo yezvakatipoteredza.
Chii chinonzi mutemo wezvemamiriro ekunze
Mutemo wezvezvakatipoteredza unogoverwa zvese mumaguta uye munyika uye nepasirese. Kuti umise zvimwe zvinangwa, mamwe maitiro anofanirwa kuitwa. Mumunda wemakambani tinowana kuiswa kwemitemo yezvakatipoteredza kuburikidza ISO 14001 kana EMAS zvitupa ndidzo dzinovimbisa kuti yakanzi kambani yakabatanidza sisitimu yekutarisira nharaunda.
Iyi mutemo wezvemamiriro ekunze inotarisira kuvandudza kuchengetedza kwenzvimbo nekubatsira kuchengetedza zviwanikwa nekusimudzira budiriro. Izvi zvinoedza kuzviita nenzira dzezvakatsanangurwa zvinangwa uye pfupi uye yakareba nguva. Ramba uchifunga kuti kwenguva refu zvibodzwa ndizvo zviri kunyatso kusimudzira shanduko dzakakura. Ipfupi-temu zvibodzwa zvese zvine nhanho diki kuti uwane zvibodzwa zvakakura. Iyo nzira yekuchengeta vese vashandi vachishingairira mune zvemamiriro ekunze.
Uyezve, mutemo wezvemamiriro ekunze unogona zvakare kutsanangurwa se marongero akasiyana siyana anoitwa nemasangano akasiyana emunyika uye epasi rese uye kuti mirau yakasiyana yenzvimbo dzinoshanda. Chinangwa chikuru chemirau iyi ndechekugadzirisa matambudziko ezvakatipoteredza aripo pasirese. Matambudziko ezvakatipoteredza senge kusvibisa kwakanyanya, kubuda zvisina kudzora, kuora kwezviwanikwa, kusimudzira simba rinowedzerwazve, kudzikiswa kwemhedzisiro yeshanduko yemamiriro ekunze, nezvimwe
Iyi mutemo wezvakatipoteredza unoshandiswa pasirese uye nhungamiro dzakagadzwa kutevedzera. UN ine agency inoenderana nekumisikidza mirayiridzo yekuongorora. Chinangwa chikuru chemuviri wakasarudzika ndewesimba kukurudzira kudyidzana kwepasi rose pazvinhu zvine chekuita nharaunda. Chinangwa chikuru ndechekugona kuongorora mamiriro ezvakatipoteredza padanho repasi, pasirese uye nekuvandudza akasiyana maitiro ezvekuita. Chimwe chezvirongwa izvi UNEP.
Kukosha kwechirongwa ichi ndiko kunosanganisa mutemo wezvakatipoteredza kuti ukwanise kuisa zvimwe zvinangwa zvine hunhu hunosunga. Uyu mutemo wezvakatipoteredza une basa rekuvandudza mirau uye kusimbisa masisitimu ekugadzirisa zvirinani zviwanikwa uye kuchengetedza nharaunda.
Maitiro ezvematongerwo enyika padanho reEuropean
Maitiro eEuropean Union ezvemamiriro ekunze anotarisana zvakanyanya nekusimudzira hupfumi hunovandudza tekinoroji asi zvirinani kuchengetedza zviwanikwa. Muenzaniso wekusimudzira hupfumi hutsva uye kuchengetedza nharaunda kusimuka kwesimba rinowedzerwazve. Inoedza zvakare kuchengetedza zvipenyu zvakasiyana uye kudzikisira njodzi dzezvakatipoteredza kuhutano hwevanhu hunobva munharaunda. Nenzira iyi, kuyedza kunoitwa kuti kubudirire kuburikidza nekubvisa kushandiswa kwezviwanikwa.
Mitemo yese yezvakatipoteredza padanho reEuropean inosanganisirwa mune Chibvumirano chekushanda kweEuropean Union. Chimwe chezvinyorwa zvakakosha muchibvumirano ichi chinyorwa 191, icho chinopfupisa musimboti wekudzivirira kwezvakatipoteredza zviitiko zvinoshoresa: anosvibisa, anobhadhara.
Nheyo dzemutemo wezvakatipoteredza
Mutemo wezvezvakatipoteredza une mamwe marongero akagadzwa nechinangwa chekusimudzira budiriro, kuzadzisa zvinangwa zvekukura kweupfumi kwakachena, kwezvakatipoteredza uye kwenguva refu. Iyi ndiyo misimboti:
- Musimboti webasa rezvakatipoteredza. Kiyi yeiyi musimboti ndeyekuti isu tese tinogona kunatsiridza nharaunda yedu nekuita zviitiko uye nekuunza tsika dzakanaka kune nharaunda.
- Kudzivirira musimboti: Kudzivirira kuri nani pane kurapwa. Izvi zvinoshanda kana uchimisikidza nhungamiro kumaindasitiri uye zviitiko zvehupfumi umo nenjodzi dzezvakatipoteredza dzinodzivirirwa.
- Mutemo wekutsiva: yakanangana nekuchinjana zvinhu zvine njodzi kune vamwe zvisina kusvibisa. Izvo zvinoitika nemaindasitiri maitiro ane simba rakakura rekushandisa uye ari kuyedza kushandukira kune anoshanda zvakanyanya.
- Iyo "inosvibisa inobhadhara" musimboti ndeimwe yeakanakisa ekudzivirira kukanganisa kwezvakatipoteredza.
- Nheyo yekubatana: Icho chirevo chinoda kubatana kwemamwe marongero ezvakatipoteredza emadhipatimendi akasiyana ekambani. Izvo zvinodikanwa kuti zvese zvinangwa zvemadhipatimendi akasiyana zvive nemubatanidzwa pamwe chete nenyaya yezvakatipoteredza.
- Nheyo yekushandira pamwe: Kuti chirevo chekubatana chive nemusoro, zvinodikanwa kuti ushandise izvo zvakabatanidzwa seyese maererano nenharaunda pamwe nemamwe madhipatimendi. Nechikonzero ichi, zvakakosha kuti mapoka emagariro ashande pamwe nechinangwa chekuvandudza kwezvakatipoteredza nehupfumi.
- Matongerwo enyika inofanirwa kugara ichivakirwa pamhedzisiro yesainzi. Uku kuferefeta kunofanirwa kuve kwazvino uye zvizere kumusoro-kune-nguva.
Mienzaniso yemitemo yezvakatipoteredza
Mutemo wezvezvakatipoteredza chinhu chinofanirwa kunge chiripo mumakambani ese. Kunyangwe iwo ari makambani madiki kune makuru makuru emarudzi, mutemo wezvakatipoteredza unofanirwa kunge uchishanda uye uchichinja. Kune huwandu hukuru hwezvinhu zvinogona kuchinjwa kuti zvibatanidze zvinangwa zvichibva pakudzivirirwa uye kugadzirisa kwenzvimbo. Ngatione mimwe mienzaniso:
- Chinja mota dzemotokari dzemagetsi kana mabhasikoro.
- Dzorerazve bepa rinoshandiswa uye rinoshandisa rakadzokororwa bepa.
- Gadzira nhungamiro kana uchidhinda magwaro. Dhinda chete izvo zvinonyanya kudikanwa.
- Rovedza, taurirana uye dzidzisa vese vashandi kuitira kuti shandisa misimboti yezve eco-hushamwari maitiro.
- Nyorera uye kusimudzira zviitiko zvekambani.
- Deredza kusvibiswa kwezvakatipoteredza kuburikidza nekushanda kwesimba. Izvi zvinogona kuitwa kudzikisa huwandu mukushandiswa kwemhepo inodziisa, kupisa, magetsi nemvura.
Ndinovimba kuti neruzivo urwu unogona kudzidza zvakawanda nezve zvakatipoteredza mutemo.