Muzvisikwa kune mhando dzakasiyana dzezvisikwa maererano nehunhu hwavo uye nharaunda yavo huru. Nhasi tichaisa pfungwa pakutaura nezvazvo zvipenyu zvemumvura. Pano tinowana mhando dzese dzezvipenyu zvine chiitiko uye hupenyu hwakagadziriswa mukati mekugara yakafukidzwa nemvura. Makungwa emvura anofukidza 70% yepasi. Kukosha kwaro kunoreva kuti munhu anozoenderana zvakanyanya necosystem ino.
Naizvozvo, isu tiri kuzotsaurira chinyorwa ichi kukuudza zvese zvaunoda kuti uzive nezve zvipenyu zvemumvura, hunhu hwazvo uye kukosha kwazvo.
Mhando huru
Chinhu chakakosha kwazvo pasi pano imvura. Izvo zvipenyu zvemumvura zvinoumbwa nemhuka, zvinomera, maruva uye zvimwe zvipenyu zvinogara mumvura. Zvipuka zvemumvura zviri mumvura yakachena nemvura yemunyu. Iwo emvura yakachena idziva, nzizi, nzizi, madziva uye aya emvura yemunyu makungwa nemakungwa.. Dzese idzo dzimba dzinogarwa nehupenyu uye kune syciosis pamwe nemvura nyoro kana yemunyu inoonekwa seyakadzika ecosystem.
Izvo ndezve izvo zvisikwa zvakasikwa uko izvo zvipenyu zvinokudziridza zvese zvavanoita mumvura, ingave ine munyu kana yakachena mvura. Nekuchinjika kune zvipenyu zvemumvura, vakakwanisa kuwana zvakasarudzika zvinoenderana nemuviri uye vakashanduka zvakasiyana mumakore.
Mhando dzedenga remvura
Kuti vadzidze zvisikwa zvemumvura, zvinofanirwa kuiswa mumhando dzakasiyana zvichienderana nehunhu hwavo. Iwo mapoka maviri akakura atinopatsanura, kunyangwe vaine zvakafanana kuti nharaunda huru imvura, pane misiyano yekuva nekubatana uye kuyerera pakati pezvisikwa zvipenyu nemhoteredzo yazvo.
Naizvozvo, ivo vakapatsanurwa kuita mapoka makuru maviri zvinoenderana nematanho ekubatana uye kuyerera pakati pezvinhu zvipenyu nenharaunda yavo uye zvinotevera:
- Zvisikwa zvegungwa: nharaunda yemakungwa inoumbwa nematunhu ane mvura ine munyu matinowana makungwa, makungwa, matope, nezvimwe. Ivo vakadzikama zvakanyanya mukusimudzirwa kwehupenyu kana vachienzaniswa nechero mamiriro emvura epasirese epasi. Iri mugungwa uko kwakamuka hupenyu uye nanhasi ichiri nzvimbo isingazivikanwe zvachose kuvanhu.
- Freshwater ecosystems: nharaunda yemvura yakachena inoumbwa nematunhu ane zvipenyu zvakasiyana siyana, marudzi emarudzi ese. Iyi nharaunda inozivikanwa semadhamu, madutu, nzizi, nezvimwe.
Mumvura yemvura yakachena mune huwandu hwakawanda hwemamphibian, kunyangwe hombe nhamba yehove inosanganiswa nenzvimbo idzi dzinogona kuwanikwa. Inowanikwa kune yakakura kuvapo kwemiti. Chinhu chinoda kuziva pamusoro penzizi ndechekuti mamiriro anogona kuchinja pakati pezvikamu nematunhu, saka kana tikatarisa nzira yakazara yerwizi tinogona kuzviona vane akawanda macroecosystems.
Imwe mhando yekupatsanurwa kwenzvimbo dzemumvura dzinopinda munzira yekufamba uye nemararamiro ehupenyu hunogara mairi.
Kupatsanura kwenzvimbo dzegungwa
Tiri kuzoona kuti ndeapi anotevera ecosystem ecosystem zvichienderana nekutama uye nemararamiro ehupenyu hwezvinhu zvipenyu:
- Benthic: ndizvo izvo zvipenyu zvinonzi benthos izvo zviri pazasi pemvura yegungwa. Idzi ndidzo nzvimbo dzisina kudzika zvakanyanya uko vagari vemo vakuru vari algae.
- Nectonics: Izvo zvipenyu zvinoshevedzwa nezita rekuti necton. Vanofamba vakasununguka uye vanogona kushambira munzvimbo dzemumvura.
- Planktonic yemvura: Izvo izvo zvipenyu izvo zviri chikamu cheinozivikanwa seplankton. Ivo vanogara vachiyangarara mumvura yepasi kana yegungwa uye vanotakurwa nemafashama. Maviri anogona kufambiswa nekufamba kwavo uye ndiwo hwaro hwechikafu cheni. Ivo vanogona kukamurwa kuva phytoplankton uye zooplankton. Yokutanga inosanganisira zvipuka zvinoita photosynthesis uye zviri kugadzira zvisikwa zvakadai semicroscopic algae uye cyanobacteria. Iri boka rezvipenyu rakakosha kune chero hupenyu hwemumvura sezvo iri hwaro hwe trophic cheni. Zooplankton inoumbwa neheterotrophic zvisikwa zvinodya phytoplankton. Ndokunge, ivo ndivo vatengi vekutangira umo isu tinowana madiki crustaceans, mhuka zvipuka uye protozoa.
- Neustonics: izvo zvipenyu zvinogara pamusoro pemvura zvinoyangarara uye zvinonzi neuston.
Maruva uye zvinomera
Tinofanira kuziva kuti zvipuka zvemumvura zvine zvakawanda zvinomera uye zvinomera. Nzvimbo dzine mvura nyowani dzakabereka uye dzinowanzo kuve nemhando dzakasiyana siyana dzehuswa. Nekudaro, nzvimbo dzemahombekombe inzvimbo dziri pakati nepakati apo zvisikwa zvegungwa zvinotanga kuvapo izvo zvine zvishoma zvinogamuchira substrates kune zvimwe zvirimwa izvo zvisingatsigire huwandu hwakawanda hwemunyu. Idzo ndidzo nzvimbo dzainokura kunyanya muhuswa.
Muchikamu chezvikamu zvepamhenderekedzo yegungwa zvakanyanya, mamiriro ehupenyu akatonyanya kuomarara. Uye ndezvekuti zvisikwa zvinogara munzvimbo ino zvinofanirwa kuramba zvichiramba nesimba remafungu panguva yemadutu uye nekudzikiswa panotonhora kupisa kwakanaka. Kugadzirisa matambudziko ese aya zvinomera zvakatora nzira dzakasiyana nemaitiro anoitendera kuti inyatsoomerera kumatombo uye mamwe makobvu akaomarara. Pamakomo tinogona kuwana mimwe miriwo yakaita segungwa fennel iyo inobatsirwa netumapundu tudiki tunogadzirwa mumatombo kuti ikure. Uye zvakare, iwo zvirimwa zvinoshivirira munyu.
Iwe unoona mukati memvura yemunyu yemumvura ecosystem kwatinogona kuwana akawandisa mafuru ezve phanerogamic zvirimwa senge Oceanic posidonia marudzi. Icho chimwe chezvirimwa zvine mukurumbira mudunhu rese iri nekuti zvinobatsira kugadzikana kwenzvimbo dzejecha nenzira yekukurumidza.
Mhuka dzemumvura
Nezve mhuka, hupenyu hwashanduka munzvimbo dzakasiyana. Isu tinowana akasiyana mhuka dzakasiyana kubva kumasiponji kusvika kumhuka dzemhuka. Ngatione kuti ndeapi makuru:
- Zvirinyore invertebrates: ndevaya vasina musana. Tine anemone yegungwa, jellyfish, ese marudzi ehozhwa, nezvimwe.
- Akaomeswa mafurati: ndiwo mamollusks, arthropods uye echinoderms atinayo mune ese marine uye emvura emvura emvura ecosystem. Zvakare zvinosanganisirwa ndeyefishfish, mababu, squid, mamwe marudzi emollusks, crabs, nezvimwe.
Padanho repamusoro isu tine maamphibian uye hove dzinotova nemusana wechokwadi. Chekupedzisira, zvipuka uye shiri dzakachinjika kune ese ari maviri emvura isina mvura uye emunyu.
Ndinovimba kuti neruzivo urwu unogona kudzidza zvakawanda pamusoro pemhando dzakasiyana dzezvinhu zvemumvura nehunhu hwazvo.