Munhu munhu muchina urikuparadza hunowanda hunyanzvi hwezvisikwa uye uchikanganisa nzvimbo dzinogara ruzhinji rwemarudzi emhuka panyika. Maindasitiri uye kukura kwemaguta kwakaparadzanisa nzvimbo dzepanyama kuita nzvimbo dzekuvaraidza nekuchengetedza. Ipo vasati vataura nezvekuwedzera, izvozvi vanotaura nezvekuchengetedza. Zvese zvinosvibisa uye kudzikisira zviitiko zvemunhu zvakaita kuti vanhu vaoneke mhuka dziri mungozi. Mhuka iri mungozi ndeimwe ine vanhu vari kudzikira zvakanyanya pamusoro pemakore kana nzvimbo yayo yakatsemuka.
Muchikamu chino tichafunda zvakawanda pamusoro pemhuka dziri panjodzi uye matambudziko ainosanganisira.
Ndezvipi mhuka zviri munjodzi yekutsakatika?
Nyika yakasvika pakuziva mhando mazana matatu nemazana matatu emhuka. Zvese 8% yadzo yakatsakatika uye imwe 22% iri munjodzi yekutsakatika parizvino. Hakasi kekutanga kuti nyika Nyika itarisane nemhando iyi yemamiriro ezvinhu, saka zvinogona kutariswa kuti tave pedyo nekutsakatika kukuru kwechitanhatu. Iko kukanganisa kwevanhu pazvinhu zvakasikwa kuri kukonzera mhando zhinji kutenderera pasirese kutsakatika. Zvese izvi zviri kukonzera kukuvara kusingachinjiki kuzvinhu zvipenyu uye kuenzana kwezvakatipoteredza.
Mhuka dziri munjodzi yekutsakatika dziri, pakati pevamwe:
- Mhuka yekunechando
- Panda
- Sumatran ingwe
- Gorilla remakomo
- Iberian lynx
- Hammerhead shark
- North Atlantic chaiko whale
- Kuuraya mahove
- Twiza
- Snow Leopard
- Asia cheetah
- caracal
- Amur ingwe
- Sumatra ingwe
Uye rondedzero inoenderera ichienderera. Kuvhima mhuka, kutema masango, kubata hove nekuwandisa kwemamiriro ekunze kuri kukanganisa mhuka.
Ndeipi mhuka iri panyatwa yekutsakatika?
Kunyangwe isingakwanise kuzivikanwa chaizvo, mhuka iri panyatwa yekutsakatika ndiyo bere repolar. Uye ndezvekuti munhu arikukonzera kukanganisa kwakakomba pamamiriro ekunze epasi uye arikugadzira kudziya kwepasirese. Zvese izvi zvinokonzeresa kunyungudika kwepop caps, zvichideredza huwandu hweaizi kuchamhembe. Izvi zvinodikanwa kuitira kuti mabheya agone kubva kunavanista kubvira imhuka dzepanyika kwete mhuka dzemugungwa.
Ndiyo mhuka inotyisidzirwa zvakanyanya pasi pano. Ivo havafungi anopfuura makore zana ehupenyu. Parizvino, kune zvinopfuura makumi maviri zvezvienzaniso zvipenyu.
Ndeipi mhuka yemusango iri munjodzi yekutsakatika?
Pakati pemhuka dzesango dziri munjodzi yekutsakatika, tinowana kumusoro 1 chipembere cheJavanese. Mamiriro ako ezvinhu haina kusimba sezvo paine mashoma masimendi mashoma asara uye iri mumamiriro ezvinhu akaipisisa engozi yekutsakatika. Iyo yekuvhima zvisiri pamutemo kuti ikwanise kuishandura ichive chishongo kana kutenda mune tsika dzekumabvazuva kuti runyanga rwayo runoporesa zvivakwa, rinovaita chinangwa chekuparadzwa kwayo.
Nyaya Dzemagariro
Mhuka dziri panjodzi ndiyo mhedzisiro yezvinoitwa nevanhu. Zvimwe zvezvikonzero zvikuru zvatichaona mumashure, asi zvine hukama nekuparadzwa kwenzvimbo dzekugara. Kuparadza nzvimbo inogara mhuka nekukura zvinoreva kuti hazvigone kurarama, kwete chete nekuda kwezviitiko zvavo, asi nekuti chikafu cheni zvachinjwa.
Zvakaoma kufunga nezvemhuka dziri panjodzi usinga funge nezvekugadzirisa. Kune mhuka dzisingaverengeke dzinokwanisa kuchinjika kumamiriro matsva uye dzichichinja kuti dzive nechokwadi chekubudirira kweshiri. Nekudaro, aya maitiro ekugadzirisa ari pane yakakura nguva chiyero. Sezvinei, zvinoda zviuru zvemakore kuitira kuti magene atange kuchinjika uye tora hunhu hutsva kana hunhu hunovabatsira kujairana nharaunda
Uye ndeyekuti nyika yedu haina kugadzikana kana kudzikama, asi, zvakasikwa zvakare inoitika shanduko. Musiyano wakakosha waunosiyanisa nawo echinyakare shanduko kubva kune anokonzerwa nevanhu inguva. Nhanho iyo nyika iri kuchinja nekuda kwezviitiko zvedu zvevanhu inokurumidza kuti mhuka dzigadzirise nekurarama. Neichi chikonzero, mhuka dzakawanda uye dzakawanda dziri mungozi yekutsakatika.
Zvinokonzera kuti nei mhuka dziri mungozi yekutsakatika
Asteroids uye meteorites zvakakonzera kutsakatika kwevanhu vazhinji munguva yakapfuura, uye avo vanosvika Pasi vari kuongororwa uye kuongororwa nhasi.
Tiri kuzonyora zvikonzero nekuzvitsanangura kuti vazive zvikonzero nei zviuru zvemhuka zviri munjodzi. Kutanga nezvakasikwa zvikonzero, ndidzo dzinoitika pasina chiito chevanhu. Izvi zvikonzero zvakakonzera kutsakatika kwemhuka pamwero mukuru. Izvi zvinokonzeresa zvine chekuita nekuonekwa kwezvirwere nematenda, kukwikwidza kubva kune mamwe marudzi uye kunyangwe kukwegura pachako.
Kune dzakawanda njodzi dzinongoitika dzega dzinogona kuparadza marudzi mazhinji. Semuenzaniso, tine moto wesango, kusanaya kwemvura, dutu, kuputika kwemakomo, nezvimwe. Kunyangwe iri hunhu hunotanga iyo, inopedzisira yauraya zviuru zvevanhu vapenyu.
Iye zvino tava kutendeuka kuzvikonzero zvine chekuita nezviito zvemunhu. Vanhu vari kukonzeresa kushandisa kwakanyanya zviwanikwa, kusvibisa zvisikwa uye kudzinga nharaunda. Zvese zvinoitwa nevanhu zvine mhedzisiro pane zvakatipoteredza. Mhedzisiro mhedzisiro rudo kune iyo nzira yehupenyu hwemhuka.
Kuvimbika kwezvakatipoteredza kunoshandurwa uye, neizvi, kukanganisika kwemhuka idzi kune chero shanduko yezvakatipoteredza kunowedzera. Izvi zvinoshanduka uye shanduko kukonzera kurasikirwa kwemarudzi mazhinji nekuti hazvigoneke kuenderana nharaunda nyowani munguva pfupi yakadaro.
Mhedzisiro yemhuka dziri panjodzi
Vazhinji venyu muchashamisika kuti zvine basa rei kuti mhando yezvipembenene zvotsakatika pamunhu. Izvo hazvisi kuzotibatsira kana kutikuvadza mune chero chinhu, mushure mezvose, ingori "bhagidhi." Pakati pemhedzisiro iyo mhuka dzine njodzi dzave nadzo, tinowana shanduko muzvakatipoteredza zvachose. Izvi zvinoreva kuti ivo vari kuuya kusaenzana pakati pezvisikwa uye nekudaro kudzikisira mhando yechikafu cheni. Mhedzisiro yese iyi inoguma yakanganisa mhuka dzinogara munzvimbo dzakasiyana.
Iyo yese ecosystem yakazara inokanganisika kana mhuka yaparara. Kwete yechikafu chete asi neshanduko dzinoitika padanho rezviwanikwa. Pane mhedzisiro yakakomba pakati pedu yatinonyora.
- Kurasikirwa kwekusiyana kwemajini. Ichi chinhu chakakosha kana uchiverenga nezve kushomeka kwerudzi. Zvese zvinoriumba zvekugara zvinoderedza mikana yavo yekuvhima, kusanganisa kwemajini, kubereka, nezvimwe.
- Kutsakatika kwakakwana kwemarudzi. Nekufamba kwenguva, kutsakatika kwemarudzi kunokanganisa zvakanyanya nharaunda. Mhando dzinotsakatika dzinokonzeresa kuti dzimwe mhuka dzitore nzvimbo dzakatarisana nenjuzu iyi. Pakati pemhedzisiro inokonzerwa nekutsakatika kwakakwana kwezvisikwa tinowana kuvhima, kutema miti uye moto wesango.
- Shanduko yemunhu. Mazhinji maitiro evanhu ane mhedzisiro kumhuka dziri panjodzi. Tagara tichishandisa ruzivo kuti tikwanise kushandisa mhuka kuti zvitibatsire. Sezvo zvipenyu zvinonyangarika, kushomeka kwekudya kwedu kunowedzera.
- Kuparadza kwenzvimbo. Isu tichanyatso tsanangura izvi mune zvakadzama muchikamu chinotevera.
Kuparadza kwenzvimbo uye zviwanikwa
Kana isu tichikonzera kutsakatika kwemaruva nemhuka tiri kuputsa iyo ecological muyero. Chose chipenyu chine basa mune zvisikwa. Kana iyo inobatsira kuitisa pollinha, kugadzira nzvimbo dzine hunyoro, kushanda sechikafu, kudzora vanhu, nezvimwe. Kana tikabvisa mhando dzinoshanda sekudya kwevamwe, Isu hatisi kuzongoita kuti mhuka iri kutaurwa inyangarike asiwo imwe iya yaakadya pairi.
Nekudaro, tinogona kuona kuti mhando dzakadya pane iyo yatakatsakatika, yakasvibisa chimwe chirimwa uye izvi izvozvi hazvigone kuwedzera huwandu hwayo. Kazhinji, shanduko yemamiriro ezvinhu ecosystem inotungamira kune zvisikwa zvisina zviwanikwa zvakafanana kuti zvirarame uyezve, inogona kudzikisira zviwanikwa zvatajaira kushandisa. Somuenzaniso, Nyuchi dzakakosha zvikuru kuvanhu uye huwandu hwavo huri kukanganiswa zvakanyanya.
Ndinovimba ichi chinyorwa chinosimudzira kuziva nezve mhuka dziri panjodzi uye kukanganisa kwadzo pasirese pasirese.