Kufamba chinhu chakanyanya kuomarara kana zvasvika pakuzvibatanidza nekusimudzira. Icho chokwadi chekufamba nzendo refu kana kunyangwe pakati pemaguta chinotobatanidza kudyiwa kweimwe mhando ye zvisaririra mafuta uye kusvibiswa kwayo kunoenderana. Kune akawanda matsimba emagetsi anovandudzwa izvo zviri kuyedza kupaza nepakati kudzikisa gasi inokanganisa gasi mumhepo uye kubatsira mukuvandudza kwenzvimbo yemaguta.
Nhasi tichataura nezveguta ne kufamba kwakasimba, kuongorora zvakakosha zvinhu zviri kuitwa kudzikisa kusvibiswa, kugadzirisa zvifambiso uye, nazvo, hupenyu hwehupenyu. Iwe unoda kuziva zvakawanda nezvazvo?
Zviitiko zvehupfumi zvemunhu
51% yevagari venyika vanogara mumaguta uye vamwe vese mumaruwa. Na2030 zvinofungidzirwa kuti 82% ichagara mumaguta. Naizvozvo, mimwe mirau inofamba yekufamba inofanirwa kugadzwa kudzikisira kukanganisa kwainoita. Chaizvoizvo, kuenderera kwemaguta ndiko kucharatidza kugadzikana kwepasirese.
Sekureva kweERM 2013 mushumo weEuropean Environment Agency, muna 2011 inoti 12,5% yeese greenhouse gasi inoburitswa yakaburitswa muEuropean Union inobva mukutakura kwemaguta. Ndozvatakambotaura, ingori chokwadi chekufamba, kwete isu chete, kana asiri makambani ese anoda kutakurwa kwechikafu, zviwanikwa, mafuta, nezvimwe.
Uye ndeekuti akawanda maguta munyika dzakasimukira akavakirwa mumigwagwa yekuwedzera kuyerera kwetraffic. Mune mamwe mazwi, isu tiri kurarama mumaguta mune nzvimbo yakawanda yemotokari kupfuura yevanhu. Mushure memushanduko wemotokari, ivhu rinoshandisa zvakanyanya. Nekukura kwemaguta uye nekuwedzera kwematanho pakati penzendo, chiyero chevanhu kwachinokwanisika kuenda netsoka kana nebhasikoro zvaive zvisina kukwana uye michina yekufambisa yaidikanwa.
Iyo compact guta modhi yakaramba yakanyanya kuve yemadhorobha nzvimbo uko kunowanzo kuve nenzvimbo huru dzevanofamba netsoka uye shoma mumugwagwa traffic. Nekudaro, matunhu enharaunda nenzvimbo dzemadhorobha akakura zvisingaenzaniswi uye nedambudziko rekuti izvi zvinosanganisira kupa vanhu zvifambiso. Neichi chikonzero, mota yave chishandiso chakakosha kumhuri yepakati.
Kusvibiswa kwemugwagwa
Nezvose izvi, kusvibiswa kwemweya wegreenhouse kunowedzera zvine hutsinye, sezvo mhuri yega yega iine avhareji pakati pe1 ne2 mota. Kuve nezvivakwa zvakadonha nekuda kwetraffic, zvivakwa zvedu zvakavakwa mukati nekunze kwemaguta kuti zvigone kunyangwe traffic. Izvi hazvingagume pano, asi izvi zvivakwa zvitsva zvadonha nekuda kwekusangana kwemotokari uye zviri kuwedzera kukosha kuwedzera madaro uye, pamwe nazvo, mutengo wesimba rekufamba.
Matanho ese akagadziridzwa kune shanduko uye kukura kwehuwandu hwepasi rese zvinoita kuti pave nemhinduro yekusagadzikana uye kunetsekana pakurongeka kwenzvimbo nenzira kwayo. Sezvo traffic ndiyo honzeri huru yekusvibisa mumaguta, iyo yeguta modhi inofanirwa kuchinja kuti ideredze kukanganisa uye igadzire nharaunda ine hutano.
Kusimbiswa kunofanirwa kuiswa panzira yekufamba kwevanhu. Kuongorora kuitika kwepasi rose kwemaguta ndeyekuti munhu anowana sei kuti akagadzirirwa mota kwete vanhu. Maguta anofanira kunge ari evanhu uye kune dzimwe nzira dzisina kukuvadza dzekufamba. Ndipo panopinda chiitiko cheinonzi kufamba kwakasimba. Izvo zvinodikanwa chaizvo kupindira mukufamba kwenzira dzemaguta nekushandiswa kwemisangano yeruzhinji kushandura pfungwa yeguta.
Kufamba kwakasimba senge nhungamiro huru mumaguta
Kunyangwe kune vanhu vazhinji (kana zvisiri zvakanyanya) mota yave chinhu chakakosha uye havagone kufungidzira hupenyu husipo, kune zvidzidzo zvinoratidza kuti, mumaguta makuru, kutakurwa kwakazvimirira kushoma. Mune mamwe mazwi, kana iwe uchifanira kufamba uchibva kune imwe nzvimbo uchienda kune imwe mukati meguta, zviri nyore kuzviita nekutakura kwevanhu, nebhasikoro kana netsoka, pane yako mota. Kwete chete nekuda kwenguva yakarasika mumigwagwa yemotokari uye marobhoti, asiwo nekuda kwemutengo wemafuta emota.
Kune nzira dzinoverengeka dzekuvandudza kugona kwekufambisa nekushandisa modhi inogovera sarudzo dzekufambisa uye inoderedza kushandiswa kwemotokari. Apa ndipo patinoisa mitero yemaguta, kupaka mamita, kuderedzwa kwenhamba yenzvimbo dzekupaka, fizi, nezvimwe. Uye zvakare, kuvandudzwa kwezvifambiso zvevoruzhinji kunoitwa, kusimudzirwa kwenzvimbo dzakasiyana siyana dzemari, bhasikoro kushandiswa uye kugadzirwa kwenzira dzakashandurwa, kukoshesa mwenje yemigwagwa yekutakura ruzhinji
Kusvika kwe mota dzakauchikwa y magetsi kunatsiridza mhando yemweya nekudzora kusvibiswa. Izvo hazvisi chete kudzikisira kushandiswa kwemotokari, asi zvakare kugadzirisa kugona kweavo vanoishandisa. Kune mamwe marongero anovavarira kudzikisa madaro anofanirwa kuitwa nemotokari uye achiasanganisa nekutakura kwevanhu kana nebhasikoro. Nenzira iyi, mapaki emota anonyengera aigadzirwa.
Nzira dzakasimba dzekufamba mumaguta
Pamitemo yese yakagadzwa seinobatsira mukusimudzira kufamba kwakasimba, mashoma chete ndiwo anoshanda. Iwo ndeavo umo chimiro chemaguta chakashandurwa. Wakawedzerwa kufamba netsoka nenzvimbo dzekugara dzekutanga, pamwe nemapuratifomu eruzhinji, manejimendi uye kuronga kwenzvimbo yeruzhinji, nezvimwe. Zvese izvi zviito zvine chinangwa chekubvumira vanhu kuti vatore nzvimbo iyo yakatorwa kubva kwavari mumaguta nemotokari.
Matanho ese anoda chiito pazvinhu zveguta zvakasimbiswa, senge kuvakwa kwenzira dzemabhasikoro, kukwira munzira dzemabhazi, kufambisa netsoka, nezvimwe. Nenzira iyi, kushandisa zvirinani zviwanikwa kunovimbiswa uye huwandu hwekusvibisa gasi inoburitsa huchadzikiswa. Tose pamwe chete tinogona kuvandudza hutano mumaguta uye nekuwedzera hupenyu hwehupenyu. Mukufamba kwakasimba ndiyo kiyi.