Mafuaʻaga ma iʻuga o le faʻaleagaina o le eleele

La eleele eleelea poʻo le suia o le tulaga lelei o le eleele e mafua mai i mafuaʻaga eseʻese ma ona iʻuga masani mafua ai ogaoga faʻafitauli e aafia ai le fugalaʻau, manuʻaiga poʻo soifua maloloina o tagata i se taimi umi.

E ala i faʻatoʻaga o se tasi lea o auala e le paleni ai le siosiomaga, faʻaleagaina vai inu poʻo le faʻasusu vai, o lona uiga o lenei faʻafitauli e le mafai ona foʻia i taimi uma ma o nisi taimi na o se vaega o le faʻaleagaina e mafai ona toe maua mai. Faʻaosooso i le eria. Ae,o le a le mafuaʻaga mafua ai i le palapala faʻaleagaina ma faʻafefea ona fofo?

Mafuaʻaga o le palapala faʻaleagaina

O mafuaʻaga o le faʻaleagaina o le eleele e eseese, o se faʻataʻitaʻiga o vailaʻau oona i lalo o le eleele e iʻu ina faʻaleagaina vai eleele lea o le a faʻaaogaina e faʻasusuina, inu pe iʻu ai oona ia tatou e ala i le filifili meaai. O se gaioiga e mafai ai ona faʻaleagaina uma tatou ma mea uma o loʻo siomia ai tatou, ma o le faʻafitauli e sili ona tele, o le a tele ni augatupulaga e toe faʻaleleia mea na tatou faia i lenei taumafaiga e gaosia tele e aunoa ma le mafaufau i mea o le a oʻo mai mulimuli ane. tatou

Ole fesoʻotaʻiga ma vaega eleelea e le masani ona tuʻusaʻo. O le mea e tupu pe a tanu i latou vailaʻau oona lalo o le eleele ma nei iʻu faʻaleagaina vai eleele o le eleele ona faʻaogaina lea e faʻasūsū, inu pe faʻaiʻu 'onaina ai i tatou i totonu o le filifili meaai, e ala i le 'ai iʻa, moa poʻo se isi lava meaola faʻaleagaina.

O le seetia sese o otaota, lona faʻamoemoeina pe faʻafuaseʻi lafoai (pei o le kamupani Ercros i Flix), le faʻaputuga o lapisi i luga o lona laufanua poʻo le tanuina o le tutusa (tele faʻataʻamilo eleele i Sepania), faʻapea foi ma le tafe o tane poʻo tupe teu ona o le malepelepe, leaga atinaʻe o nisi o ona mafuaʻaga autu.

Ma, matou te le naʻo nonofo iinei talu mai o le lisi ua faʻateleina i "laiti" faʻafitauli pei o leitio faʻasologa, faʻaaogaina malosi o vailaʻau faʻasaina, maina, alamanuia vailaʻau poʻo mea lava e tasi o loʻo faʻaaoga i aso nei e aunoa ma le iloaina o le latou aʻafiaga.

Faʻaputuga eleele i Sepania

O sina mataʻutia na totogi e Sepania i le toe gaosia ma le vaʻaia o le siʻosiʻomaga o aso nei o se mafuaʻaga o le maasiasi i luma o le Iuni a Europa, ae taufaʻafefe e avea o se alagatupe o sala milionea i isi tausaga. O Brussels e matua naunau lava i le toe gaosia o ana fuafuaga: i le 2020, o ona sui auai uma atunuu e tatau ona toe gaosia le 50% o a latou otaota, ma o le a sauni le Komisi e oʻo atu i le 70% i le 2030. Peitai, Sepania faigata toe faʻaaogaina aso nei 33% o au otaota ma o le alualu i luma e laʻititi. E oʻo lava i le mea e sili ona faʻamoemoe o le a faʻataunuʻuina e le tatou atunuʻu ona tiute i totonu ole tolu tausaga.

O le feala muamua na ala mai i le faʻaiuga lua a le Faʻamasinoga o le Iuni a Europa (CJEU), lea e taʻusalaina Sepania mo le i ai ma lafoaʻi atoatoa o 88 lafoaʻi le faʻatautaia. O le muamua na tuuina mai ia Fepuari 2016 ma faailoaina 27 landfills o loʻo galue pea pe leʻi faʻamau ina ua tapunia. O le lona lua na taunuʻu mai i nai aso ua tuanaʻi ma tuu lona tamailima i luga o le isi 61 landfills, 80% o na tufatufaina i le va o Canary Islands ma Castilla y León.

E tusa ai ma manatu eseese, o lapisi eleele o ni pomu taatia taimi. A tapunia loa, e tatau ona faʻatonutonuina le siosiomaga mo le 30 tausaga, mataʻituina le vai i lalo ma le ea, ona o le faʻaleaʻoga o gaioiga e le taofia i le faʻamau o le pu.

Tele fale puipui e ufiufiina e le tolu-milimita vaega o le polyethylene, ma le pa pupuni i mea sili ona lelei, ae e masani ona tuiina e le kesi ma faʻaliliuga o le eleele. «O i latou o se lautele lamatiaga soifua maloloina. O pulega e lalafi i tua o le mea moni e tele naʻo otaota gaogao o loʻo iai, ae ia faʻaeteete lava i mea na faʻaleagaina ma fausia mea, pei o asbestos poʻo paipa taʻimua, na faʻaalia i latou o carcinogenic»

Ercros faʻamaligi i Flix

O le faʻatanoa vai o Flix, i le itumalo o Catalan o Tarragona, na molimauina le sili atu ma le selau tausaga o le faʻataʻapeina ma le eleele faʻaleagaina i le tumau, bioaccumulative ma oona vailaʻau vailaʻau e se falegaosi vailaʻau o le kamupani Ercros. O lenei mea na mafua ai le faaleagaina lautele vaitafe Ebro, mai le taimi lena e oʻo i le gutu.

Pollutants aofia ai uamea mamafa e pei o mercury ma cadmium, poʻo vailaʻau oona ma faifai pea o loʻo totoe e pei o hexachlorobenzene, polychlorinated biphenyls (PCBs) poʻo DDT ma a latou metotia.

"O Ercros, ua avea ma nofoaga e sili ona leaga ai vailaʻau i luga o le vaitafe o Ebro, ua tele tausaga o tauivi e aloese mai le totogiina mo le faamamaina o le vaitafe, ma o se tasi lea o mea taua e maua ai vai inu. O le fale gaosi Ercros e tu latalata i le taulaga o Flix, lea e faʻaigoa ai le igoa i le vaituloto na aʻafia i le faʻaleagaina o Ercros SA, muamua Erkimia, lea e gaosia ma faʻatau atu ai. oloa masani mo le vailaʻau ma vailaʻau pisinisi.

Lisi umi

Ae paga lea, o le lisi e umi atu, toeititi lava le uma. E mafai ona tatou taʻua le anoanoaʻi o isi mafuaʻaga taua, e pei ole maina (mea e pei ole mercury, cadmium, kopa, arsenic, lead), vailaʻau, leiti radioaktif, mamafa le faʻaogaina o vailaʻau faʻateʻa, faʻaleagaina mai afi afi, asu mai alamanuia, fale mea, mu o suauʻu suauʻu (malala, suauʻu ma kesi), suavai tuai i tulaga le lelei i isi.

E mafai ona tatou vaʻaia o loʻo iai le anoanoaʻi o faʻalaʻeleʻeleʻele o le palapala faʻaleagaina, o mafuaʻaga i le tele o taimi e faigata ona maua, talu ai e mafai e mea faʻaleagaina e oʻo atu i laʻau po o manu poʻo, faʻaleagaina le vai i le tele o auala eseese, ae le o taimi uma e le taua i latou.

I le faigata moni e tele mafuaʻaga, lea i se tulaga lautele faaupuga mafua ai le le mautonu i le taumafai e suʻesuʻe po o a ia mea, talu ai o se faigata galuega. E pei lava e 20 taʻi i totonu o le matou fale ma e matou te le iloa foʻi poʻo fea o iai ma faʻafefea ona tape pe faʻaleleia. O le faʻafitauli e le o le tatou fale iinei, o la tatou lava paneta o loʻo lamatia

O le isi faʻafitauli tele e tele mafuaʻaga, lea i se tulaga lautele faaupuga mafua ai le le mautonu i le taumafai e suʻesuʻe po o a ia mea, talu ai o se faigata galuega. E pei lava e 20 taʻi i totonu o le matou fale ma e matou te le iloa foʻi poʻo fea o iai ma faʻafefea ona tape pe faʻaleleia. O le faʻafitauli e le o le tatou fale iinei, o la tatou lava paneta o loʻo lamatia.

Ituaiga otaota

O oloa mataʻutia: O le faʻamamaina o oloa, vali, vailaʻau ma maʻa e matua oona. O nei oloa manaʻomia se faʻapitoa faʻaputuputuina faʻalauiloaina e le iʻu i le le faʻatonutonu eleele faʻataʻatia nofoaga e mafai ona mafua ai mala siosiomaga i le faʻaleagaina o vai ma palapala.

Faʻaputuga o se tasi o sili ona mataʻutia oloa oona mo lona mercury ma cadmium mea. A faʻamuta loa maʻa ma faaputuputu i faʻaputuga eleele pe ua susunuina, ona faʻatagaina lea o le mercury ona sola ese, ma vave pe alu atu foi i totonu o le vai. O le Mercury e mitiia e le plankton ma limulimu, mai iʻa e oʻo i iʻa ma mai ia mea i le tagata. E mafai e le sela ki ona faaleagaina le 600.000 lita. o vai. O vailaʻau o loʻo i ai vailaʻau oona e mafai foi ona ofi i eleele faʻatutu ma ulu i totonu o le vai, faʻaleagaina ai.

Maimau

Tusitusiga fesoʻotaʻi:

O lapisi lapisi i le sami o se faʻafitauli ogaoga i le siosiomaga

Taunuʻuga o le faʻaleagaina o le eleele

La eleele eleelea fai ma sui o le faʻasologa o taunuʻuga ma aʻafiaga leaga uma mo le tagata, faʻapea foi ma fugalaʻau ma manu lautele i le lautele. Ole lautele o ituaiga o aafiaga oona e faʻalagolago tele i vailaʻau taʻitasi na faʻaleagaina ai le soifua maloloina o le eleele.

Le muamua iʻuga O lenei faʻafitauli e afaina ai laʻau, o laʻau ua faʻaleagaina ma le tele o ituaiga o ituaiga ua matua faʻaititia, o i latou o loʻo ola pea o loʻo iai ni vaivaiga ma o latou natura faʻagaioiga o le a faigata.

O le faaleagaina o le eleele e poloka ai le atinae o le ola o le faunaA aunoa ma se meaʻai poʻo se vai mama, o meaola e faimalaga pe pagatia i ni faʻafitauli e le mafai ona toe faʻafouina i a latou filifili fanau. Faatasi ai ma lenei gaioiga ona o le a le mea e taʻu o "laufanua faʻaleagaina" ma o lea o le "Leiloa ile tau ole fanua", O gaioiga faʻatoʻaga taofi, o le manu vaʻaia mou atu ma le eleele e leai se aoga.

O le leiloa o le tulaga lelei o le laueleele aofia ai se faʻasologa o le leaga faʻaiuga amata mai lona faʻaleagaina o le tau, pei ona matou faʻapea atu, e oʻo lava i le le mafai ona faʻaaogaina e fausia ai, galueaina pe, faigofie ma faigofie, e faʻatutu ai se siosiomaga maloloina.

O iʻuga e mafai ona pagatia filemu, mafua ai a faifai pea trickle o tagata afaina, a le o tagata poʻo manu ma laʻau ituaiga.

O se faʻataʻitaʻiga manino o le fale afi eletise o Chernobyl, poʻo le sili ona lata mai ua paʻu le leitio mai le fale Iapani de Fukushima, talu ai o le faʻaleagaina o le eleele ua afaina ai faʻatoʻaga, lafumanu ma fagotaga. Ua maua foi otaota radioactive ese le talafatai mai Fukushima, faʻapitoa i luga o le eleele lalolagi sami mai i na lava faʻaputuga, faʻatatau i eseese suʻesuʻega e le Inisetiute o Alamanuia Saienisi o le Iunivesite o Tokyo, le Iunivesite o Kanazawa ma le National Research Institute.

I leisi itu, faʻatasi ai ma le faʻaletonu leaga o le laufanua ona o le mativa o le siosiomaga, masani ona leiloa leiloa, eleele faʻaleagaina uiga. Milionaaires faiaina e ala i le puipuia o le faʻaleagaina o lenei siʻosiʻomaga siosiomaga e le atunuʻu faitau aofaʻi poʻo alamanuia faʻaputugatupe.

Chernobyl 30 tausaga mulimuli ane

I le 30 tausaga talu ona tupu le faalavelave faanatinati i Chernobyl, na paʻu ai faigamalo, na faataape ai le Soviet Union, ma na iai foi lua fouvalega ma o loʻo tumau pea ma le le uma le taua i Iukureini.

E tusa ai ma taimi faʻasolopito, e foliga mai o le lalolagi ua sili atu nai lo le mea na manaʻomia talu mai lena taeao faigata, lea na feula ai e le vaega o tekonolosi le toefaafou numera fa o le fale eletise Vladimir Lenin, e ui lava i le mea moni o loʻo latou faia se suʻega e tatau ona faʻamalosia ai lo latou saogalemu.

Ae mo le siosiomaga - o le ea, vai, palapala ma mea uma na nonofo ai ma o le a nonofo ai - e pei lava o lima o le uati e leʻi minoi. O le E tele ni afe tausaga e faʻaleagaina ai le eleelea faʻaleagaina o le eleele. Ma o le tolu sefulu tausaga e leai se aoga pe a oʻo mai i le sili ona leaga mala faaniukilia a le lalolagi.

O loʻo iai pea Chernobyl ile fualaʻau ma puloua ile togavao, ile susu male susu oloa, i aano ma iʻa, ile saito. Ma i totonu o fafie e faʻaaoga e fai ai le afi ma le lefulefu o loʻo totoe mulimuli ane. I se isi faaupuga, i le soifua maloloina o tagata uma. O le mea nafa - e oʻo lava i le aso - o le alu i le maketi ma a Geiger counter, na tamaʻi masini e faia le pisa tele pe a latou oʻo atu i le leitio, ia iloa pe o oloa o le a e aveina i lau laulau o loʻo i ai le tikeri tatau o le puipuiga ia faʻaumatia. 

Fofo o le eleele faʻaleagaina

Puipuiga o le sili tali o uma, aʻoaʻo le uii e foaʻi. Mai le tiaʻi lapisi i lou nofoaga e oʻo atu i le faʻamamaina o le faʻamamaina a le pitonuʻu.

Ae e moni foi e le mafai i taimi uma (ma e te le manaʻo) aloese mai le palapala faʻaleagaina. O isi taimi o faʻalavelave e tupu, e faigata ai ona faʻatonutonu, ae a le mafaia.

Afai tatou te o saʻo i le aʻa o le faʻafitauli, a suiga tele i le gaosiga faʻataʻitaʻi poʻo le faʻasaina o ni faʻataʻitaʻiga o se gaioiga a ni pisinisi faapitoa e gaosia otaota oona, eliina o le eliina o le eleele, le faʻaaogaina o faʻaputuga fugalaʻau faʻavae i luga o le suauʻu.

Ae paga lea, o nei filifiliga e le sili atu nai lo na o se miti. O le mea lea, i le feagai ai ma fait faitaga, o loʻo sailia ni fofo e amata mai i le faʻamamaina o le eria i le faigofie tapulaʻa o le vaega ua faʻaleagaina ma le faʻasaina o lona faʻaaogaina mo nisi gaioiga. I tulaga ogaoga, pei o Fukushima poʻo Chernobyl, o vaega ua aʻafia e le talafeagai mo le ola o le tagata.

Ma talu ai ua faʻateleina le filogia i le fiasefulu tausaga talu ai o se taunuʻuga o atinaʻeina ma le atinaʻeina o taulaga, o tali na aumai tonu lava mai le faʻatonutonuina o nei punaoa. Masani ai o loʻo faʻatauaina gaioiga i le faʻaleleia atili o laʻau toto e faʻaititia ai le faʻaleagaina o le palapala ma, i le taimi e tasi, o le vai, talu ai o lona iʻuga e faʻaleagaina ai.

Eleele bioremediation o se taʻiala e saili e toe faʻaleleia le siosiomaga siʻosiʻomaga faʻaaogaina meaola, pei o siama, laʻau, fungi ... Faʻamoemoeina i le ituaiga o faʻaleagaina e te manaʻo e tau, tasi poʻo se isi sooupu o le a faʻaaogaina. bioremediator. O lona faʻaoga e lautele, ma matagofie taunuʻuga i eleele faʻaleagaina e le leitio poʻo, mo se faʻataʻitaʻiga, e maina maina.

I le avea o ni amioga lelei, o se toe faʻaleleia o lapisi ma lapisi togafitiga, o le faʻatinoina o malosiaga faʻafouina, o le togafitia o falegaosimea ma faʻalapotopotoga i totonu o le fale poʻo le faʻalauiloaina o faʻatoʻaga o meaola o le a fesoasoani e faʻatumauina le eleele saoloto mai le filogia. Faʻaauau fesoʻotaʻiga suavai vale i tulaga lelei ma faʻaleleia togafitiga suavai lafoai, faʻapea foi ma togafitiga o alamanuia lafoa i fafo ua toe foi i le natura.

Isi tali talafeagai e mafaufau iai o:

Fai se lelei felauaiga lautele felauaiga

E faʻaaoga e tagata taʻavale e le gata mo le faʻafaigofieina, ae ona o le faigata ona feoaʻi solo i femalagaaʻiga lautele i le tele o taulaga. A faʻatupeina e le malo ni femalagaiga i nofoaga faitele, e le toe tau mananaʻo tagata e faʻaaoga

Faʻaaogaina taʻavale eletise

O taʻavale eletise ua amata ona taatele i taulaga ma, talu ai e faʻatulafonoina le faʻamalosia e le eletise, latou te le faʻasaʻolotoina soʻo se ituaiga o emission i le siʻosiʻomaga. A o le tutoʻatasi na avea ma se faʻafitauliO aso nei, o taʻavale afi eletise e umi atu le umi, ma e mafai foʻi ona maua nofoaga faʻatupeina i vaega eseese o taulaga.

Aloese mai le umi o lau tamoʻe tamoe pe a tu

O se fuataga e mafai ona e faia nei. Aloese mai le tu filemu ma lau taʻavale tamoʻe, talu ai i na taimi o le taʻavale faʻaaogaina le tele aofaʻi o suauʻu, ma ona faʻatulagaina kasa

Taofi lau taavale i se tulaga lelei

O se taʻavale le lelei e alu i leaga atili. Afai e te faʻatinoina le tutusa tausiga i luga o lau taʻavale, ia e mautinoa ia le gata ia aloese mai faʻagaioia faʻafitauli, ae ia faʻaititia foi le faʻaititia o emission o kasa

Fesoasoani e puipuia le vaomatua

Ina ia aloese mai le faʻaleagaina o le palapala, tatau ona faʻataʻitaʻia se vaomatua i se saoasaoa vave. Toto laʻau. O eleele eleele e mafua mai pe a leai ni laau e taofia ai le pito i luga o le eleele mai le feaveaʻi e tagata eseese o le natura, e pei o le vai ma le ea.

Filifili sili atu mo oloa gaosi.

E leai se fesili e taugata fua meaola pe a faatusatusa i vailaʻau. Ae o le filifiliga o meaola o le a unaʻiina a sili atu gaosiga o meaola. Lenei o le a fesoasoani ia oe i le puipuia o le palapala faʻaleagaina.

Taga palasitika

Faʻaaoga taga ie. Aloʻese mai le faʻatamaiaina o taga palasitika ona latou umi atu e faʻamama. Laki talu ai latou te totogiina a latou taumafaina ua paʻu maualalo.

Faʻasaʻo faʻavasega otaota

E tatau ona matou faʻavasega lapisi e tusa ma lona faʻavae:

• Otaota faatulagaina: uma otaota o amataga meaola, lea sa ola muamua pe o se vaega o se mea ola, mo se faʻataʻitaʻiga: laulaau, lala, paʻu ma toega mai le gaosia o meaai i le fale, ma isi.
• Totoe Organic: soʻo se faʻamaʻimauga o mea e leʻo tutupu mai i meaola, o mea e gaosi mai ai fale poʻo nisi mea e leʻo masani ai, mo se faʻataʻitaʻiga: palasitika, ie gaosi, ma isi
• Sese lamatiaga: soʻo se otaota, tusa lava pe tupu mai i meaola pe leai, o loʻo tupu ai se faʻalavelave faʻafuaseʻi ma o lea e tatau ai ona togafitia i se faʻapitoa auala, mo se faʻataʻitaʻiga: faʻamaʻi pipisi mea faʻafomaʻi, otaota o le leitio, acid ma vailaʻau leaga, ma isi.